Në zgjedhjet e fundit parlamentare, Partia Demokratike dhe aleatët e saj kanë akuzuar për manipulime gjatë numërimit të votave, duke përmendur raste si “treni bullgar”, fletë të palosura identikisht dhe shenja të njëjta në fletët e votimit.
Por tani hapet një mundësi historike: me ndihmën e inteligjencës artificiale (AI), mund të analizohen të gjitha 20 mijë orët e përllogaritura të filmimeve të numërimit të votave, duke bërë një numërim paralel dhe një analizë forensike që zbulon manipulimet vizuale (shenjat, palosjet, modelet e dyshimta).
Ekspertët e teknologjisë vlerësojnë se një projekt i tillë kërkon rreth 1 milion euro për të kombinuar fuqinë llogaritëse, trajnimet e modeleve AI, ekipet teknike dhe analizën përfundimtare. Një projekt i tillë do ta vendoste Shqipërinë në pararojë botërore – asnjë vend tjetër nuk ka përdorur AI në shkallë kaq masive për të audituar zgjedhjet pas faktit.
Sido që të jetë, Partia Demokratike ka një detyrë urgjente: të administrojë dhe ruajë me kujdes të gjitha filmimet dhe të dhënat e numërimit. Herët a vonë, teknologjia AI do të jetë aty për t’i analizuar – dhe për të mos lënë më vend për dyshime. Historia do të kërkojë prova, dhe administrimi i këtyre provave është përgjegjësi kombëtare.
Nëse Partia Demokratike dhe mbështetësit e saj duan të kalojnë nga fjalët në prova teknologjike, sfida e vërtetë nuk është më software-i, por mbledhja e fondeve. Shqipëria mund të bëhet rast studimi ndërkombëtar – nëse patriotët e saj vendosin të investojnë.
