Pampuri: Personat autik ende përballen me forma të stigmatizimit apo diskriminimit në Shqipëri

• Nënkryetarja e PD, Oriola Pampuri: Personat autik në Shqipëri ende përballen me forma të stigmatizimit apo diskriminimit në shoqëri

• Pampuri: Duhet miratuar një legjislacion specifik për personat autik, si dhe strategjitë kombëtare të autizmit

DEKLARATË E PARTISË DEMOKRATIKE, NËNKRYETARJA, ORIOLA PAMPURI

Sot në ditën botërore të ndërgjegjësimit për autizmin, në mbështetje të Konventës e Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Personave me Aftësi të Kufizuara (KPAK), ratifikuar nga Kuvendi i Shqipërisë me “Ligjin Nr. 108/2012” ku në nenin 4 të kësaj konvente kërkon që “Shtetet Palë të marrin përsipër të sigurojnë dhe promovojnë realizimin e plotë të të gjitha të drejtave dhe lirive themelore të njeriut për të gjithë personat me aftësi të kufizuara pa asnjë lloj diskriminimi në bazë të aftësisë së kufizuar”;

Duke njohur vështirësitë e personave me çregullim autik në Shqipëri, që ende vazhdojnë të përballen me forma të stigmatizimit apo diskriminimit në shoqëri, institucionet publike, arsimore, shëndetësore, dhe në tregun e punës, për shkak të mosnjohjes së plotë apo të kufizuar duke përfshirë: diagnozën e vonuar ose të gabuar; mungesa e mbështetjes pas diagnozës; vështirësi në aksesin në arsim, shërbime sociale dhe shëndetësore; tranzicione të vështira nga fëmijëria në moshën madhore; kufizime për marrjen dhe qëndrimin në punë; shëndet i dobët mendor dhe praktika të papërshtatshme (siç është vendosja dhe trajtimi i pavullnetshëm në reparte psikiatrike); dhe problemet gjatë ndërveprimit me organet e zbatimit të ligjit dhe sistemin e drejtësisë.

Duke njohur se familjet e personave me çrregullimit autik bartin sistematikisht ngarkesa të konsiderueshme emocionale, ekonomike dhe të kujdesit. Autizmi ka ndikim jo vetëm tek personi me këtë çrregullim, por edhe tek familjet e tyre, kështu që numri i personave që preken është shumë më i lartë.

Ndaj në frymën e parimeve kushtetuese për garantimin gjithëpërfshirës e të drejtave dhe lirive e të qytetarëve,

Nëpërmjet kësaj resolute kërkojmë miratimin e një legjislacionin specifik për personat me çrregullime të autizmit, si dhe strategjitë kombëtare të autizmit dhe planet e veprimit që janë në përputhje me Konventës e Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Personave me Aftësi të Kufizuara (KPAK);

Miratimin e një moduli trajnues detyrues për zbatim me profesionistët që ndërveprojnë me fëmijët me autizëm dhe familjarët e tyre, përfshirë, punonjësit socialë, mësuesit, profesionistë mjekësorë, oficerë policie, profesionistë ligjorë, etj;

Në mbështetje të Konventës e Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Personave me Aftësi të Kufizuara (KPAK), ratifikuar nga Kuvendi i Shqipërisë me “Ligjin Nr. 108/2012” ku në nenin 4 të kësaj konvente kërkon që “Shtetet Palë të marrin përsipër të sigurojnë dhe promovojnë realizimin e plotë të të gjitha të drejtave dhe lirive themelore të njeriut për të gjithë personat me aftësi të kufizuara pa asnjë lloj diskriminimi në bazë të aftësisë së kufizuar”;

Duke njohur vështirësitë e personave me spektrin autik në Shqipëri, që ende vazhdojnë të përballen me forma të stigmatizimit apo diskriminimit në shoqëri, institucionet publike, arsimore, shëndetësore, dhe në tregun e punës, për shkak të mosnjohjes së plotë apo të kufizuar duke përfshirë: diagnozën e vonuar ose të gabuar; mungesa e mbështetjes pas diagnozës; vështirësi në aksesin në arsim, shërbime sociale dhe shëndetësore; tranzicione të vështira nga fëmijëria në moshën madhore; kufizime për marrjen dhe qëndrimin në punë; shëndet i dobët mendor dhe praktika të papërshtatshme (siç është vendosja dhe trajtimi i pavullnetshëm në reparte psikiatrike); dhe problemet gjatë ndërveprimit me organet e zbatimit të ligjit dhe sistemin e drejtësisë.

Duke njohur se familjet e personave me spektrin autik bartin sistematikisht ngarkesa të konsiderueshme emocionale, ekonomike dhe të kujdesit. Autizmi ka ndikim jo vetëm tek personi me këtë spektër, por edhe tek familjet e tyre, kështu që numri i personave që preken është shumë më i lartë.

Ndaj në frymën e parimeve kushtetuese për garantimin gjithëpërfshirës e të drejtave dhe lirive e të qytetarëve,

Miratimin e një legjislacionin specifik për personat në spektrin e autizmin, si dhe strategjitë kombëtare të autizmit dhe planet e veprimit që janë në përputhje me Konventës e Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Personave me Aftësi të Kufizuara (KPAK);

Miratimin e moduli trajnues detyrues për zbatim me profesionistët që ndërveprojnë me fëmijët me autizëm dhe familjarët e tyre, përfshirë, punonjësit socialë, mësuesit, profesionistë mjekësorë, oficerë policie, profesionistë ligjorë, etj;

Mbështetje në vazhdimësi përgjatë gjithë jetës të personave me autizëm, e një veçanti përgjatë fazës së zhvillimit nga fëmijë në moshë madhore;

Mbështetje për aftësimin profesional sipas nevojave të personave me autizëm dhe integrimi në tregun e punës nëpërmjet programeve dhe politikave të nxitjes së puënsimit;

Gjithashtu, përfshirja e personave të spektrit autik dhe familjarëve të tyre në trajtimin e veçantë, për përfitimin e lehtësira për lëvizshmërinë, përdorimin e mjeteve të transportit publik urban pa u penguar nga pamundësia financiare për të aksesuar këto shërbime.
Autizmi nuk zgjedh, nuk pret, nuk ka kohë më për fjalë. Autizmi kërkon iniciativa konkrete nga të gjithë ne.

Latest articles

Related articles