Nga Dashnor Kokonozi
Në të vërtetë nuk ka nevojë të shkruash letërsi për ta kuptuar se suksesi nuk ka asnjë ligjësi. U ka ndodhur të gjithëve të kalojnë orë duke gatuar me shumë përkujdesje një post për fb-në, ta kthejnë e rrotullojnë nga të tëra anët, ta trazojnë dhe t’i shtojnë ca erza e citime, ta lënë të ftohet, ta shikojnë edhe një herë dhe ta postojnë. E së fundi të mbeten të zhgënjyer: askush nuk tregon interes për të!
E pastaj, një herë tjetër, ti hedh shpejt e shpejt nja dy shënime ashtu siç i kape duke të kaluar nëpër rrjetin e neuroneve të kokës tënde dhe vëren gojëhapur se si vërshojnë komentet për të!
Si ndodh? Kam përshtypjen se suksesi varet vetëm pjesërisht nga autori, por nuk di më shumë.
Ajo që dua të them është se kështu ndodh edhe në letërsi, të paktën në përvojën time modeste. Se në fund të fundit, edhe letërsia (fiksioni) një lloj komunikimi si të tjerët është. (Vetëm lista e pazareve të ditës bëhet për t’u hedhur, ka thënë ai)
Në vëllimin tim të fundit “Transaksioni” vendosa të nxjerr tregimin Ura, një tregim që e kam mbajtur 30 vjet në dorë. Megjithëse për atë libër u shkrua jo pak, atë tregim nuk e përmendi kush. Nuk dua të ngjall kureshtje komerciale dhe do të tregoj me dy fjalë subjektin e tij.
Është një ngjarje e jetuar që ka ndodhur gjatë një loje ushtarake me ermin Biza më duket. Që në fillim fare kompania jonê humbi çdo kontakt me shtabin, ecnim të uritur e të rraskapitur nëpër borë e shi pa e ditur se ku shkonim, deri sa një mesnatë, nga radjoja na erdhi urdhri të kalonim një lumë të rrëmbyer që kishin përpara. Përtej, do të prisnim urdhrin për sulm.
Mbi supe kishim grykat e topave dhe arkat e municionit dhe komandant (oficer rezervë) i asaj kompanie antitankesh isha unë (dk).
U nisëm me shpirtin nën dhëmbë dhe së fundi mbërritëm në breg të një lumi të egërsuar nga shirat, që as emrin nuk ia dinim. Askush nuk na kishin treguar sa i thellë ishte. U futëm duke ndjerë gurët që rrëshqisnin nën këmbë dhe trungjet e pemëve të thyera nga stuhia që zbrisnin me vrull nga mali…
Një tmerr i vërtetë. Po nuk kishim rrugë tjetër. U futem të gjithe duke mbajtur njeri-tjetrin, por me gjithë përpjekjet, matanë nuk dolëm të gjithë.
Në atë lojë ushtarak u vranë gjashtë vetë, kufoma e ndonjërit u gjet vonë, në pranverën e ardhshme. Unë munda të dal gjysmë i vdekur. Rryma më kishte hedhur e mbuluar me baltë e llucë në breg.
Kur zbardhi, munda të hap sytë. Për çudi, tutje mjegullës, mbas reve të ulta, pashë një urë druri mbi lumë, që nata nuk na kishte lejuar ta shohim. As njëqind metra larg! Kërkush nuk na kishte thënë gjë për të. Kishim bërë sakrifica të tmerrshme, kishim vuajtur një të ftohtë qeni, kishim parê vdekjen me sy e madje kishim vdekur pa e ditur se zgjidhja kishte qenë m’u aty afër.
Është tregimi mbi kete ngjarje që e mbajta 30 vjet nëpër duar. Një ngjarje krejt e vërtetë, për pasojat e së cilës edhe unë vetë do të dënohem më vonë edhe pse faji ishte i të tjerëve.
E shihja dhe e ndjeja se ai tregim më thoshte diçka, por nuk e kuptoja se çfarë. Të paktën jo menjëherë. Dora-dorës, duke u kthjelluar edhe vetë kuptova se ishte një metaforë e dhimbshme e historisë moderne së Shqipërisë. E sakrificave dhe mundimeve të kota të një populli të tërë që u tërhoq zvarrë nga një ideologji vrastare dhe po aq e panevojëshme.
Kuptova edhe se ai ishte tregimi i jetës sime dhe së fundi vendosa ta botoj te vëllimi Transaksioni (2022). U thanë fjalët më të mira për shumë nga tregimet e tij, as një fjalë për të. Ai nuk i ra në sy askujt!
Kisha ndeshur në murin e magjishëm të pamatarueshmërisë së suksesit.
Gjë që në vetvete, po ta shohësh nga afër, është diçka e mrekullueshme!
