Rusia ka marrë presidencën e Këshillit të Sigurimit të OKB-së pavarësisht se Ukraina u kërkon anëtarëve të bllokojnë masën.
Secili nga 15 anëtarët e këshillit merr presidencën për një muaj, sipas një modeli të rradhës. Herën e fundit që Rusia kishte presidencën, shkurt 2022, ajo filloi një pushtim në shkallë të plotë të Ukrainës.
Kjo do të thotë se Këshilli i Sigurimit po udhëhiqet nga një vend, presidenti i të cilit është subjekt i një urdhër-arresti ndërkombëtar për krime të dyshuara lufte.
Gjykata Penale Ndërkombëtare – e cila nuk është një institucion i OKB-së – lëshoi urdhër për Vladimir Putin muajin e kaluar.
Pavarësisht ankesave të Ukrainës, Shtetet e Bashkuara thanë se nuk mund të bllokonin Rusinë – një anëtare e përhershme e këshillit – nga marrja e presidencës.
Anëtarët e tjerë të përhershëm të këshillit janë Britania e Madhe, SHBA, Franca dhe Kina.
Roli është kryesisht procedural, por ambasadori i Moskës në OKB, Vasily Nebenzia, i tha agjencisë ruse të lajmeve Tass se ai planifikoi të mbikëqyrte disa debate, duke përfshirë një për kontrollin e armëve.
Ai tha se do të diskutonte një “rend të ri botëror” që, tha ai, do të “zëvendësonte atë unipolar”.
Ministri i Jashtëm ukrainas Dmytro Kuleba e quajti presidencën ruse “shakaja më e keqe ndonjëherë për Ditën e 1 prillit” dhe një “kujtesë e ashpër se diçka nuk është në rregull me mënyrën se si funksionon arkitektura ndërkombëtare e sigurisë”.
Këshilltari presidencial i Ukrainës, Mykhaylo Podolyak, tha se masa ishte “një tjetër përdhunim i ligjit ndërkombëtar… një ent që zhvillon një luftë agresive, shkel normat e ligjit humanitar dhe penal, shkatërron Kartën e OKB-së, neglizhon sigurinë bërthamore, nuk mund të kryesojë organi kryesor i sigurisë në botë”.
Presidenti Volodymyr Zelensky bëri thirrje vitin e kaluar që Këshilli i Sigurimit të reformohet ose “të shpërbëhet tërësisht”, duke e akuzuar atë për dështimin për të ndërmarrë veprime të mjaftueshme për të parandaluar pushtimin e Rusisë.
Por SHBA-ja ka thënë se duart e tyre ishin të lidhura pasi Karta e OKB-së nuk lejon largimin e një anëtari të përhershëm.
“Fatkeqësisht, Rusia është një anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit dhe nuk ekziston asnjë rrugë e mundshme ligjore ndërkombëtare për të ndryshuar këtë realitet”, tha sekretarja e shtypit e Shtëpisë së Bardhë Karine Jean-Pierre në një konferencë shtypi këtë javë.
Ajo shtoi se SHBA pret që Moska “të vazhdojë të përdorë vendin e saj në këshill për të përhapur dezinformata” dhe për të justifikuar veprimet e saj në Ukrainë.
Këshilli i Sigurimit i OKB-së është një organ ndërkombëtar përgjegjës për ruajtjen e paqes. Pesë vende janë të përfaqësuara në mënyrë të përhershme në Këshillin e Sigurimit. Ato pasqyrojnë strukturën e pushtetit të pasluftës që pati ndikim kur u formua këshilli.
Anëtarët e këtij grupi punojnë së bashku me 10 vende anëtare jo të përhershme. Prania e Rusisë si një anëtare e përhershme në Këshillin e Sigurimit do të thotë se ajo mund të vërë veton ndaj rezolutës.
Për të kaluar një votim në Këshillin e Sigurimit, duhet të ketë nëntë vota pro, me asnjë nga pesë anëtarët e përhershëm që nuk votojnë kundër.
Në shkurt të vitit të kaluar Rusia vuri veton ndaj një rezolute që synonte t’i jepte fund pushtimit rus të Ukrainës (Kina, India dhe Emiratet e Bashkuara Arabe abstenuan të gjitha).
Në shtator ajo vuri veton ndaj një rezolute që bën thirrje për anulimin e aneksimit të paligjshëm të katër rajoneve të Ukrainës. Brazili, Kina, Gaboni dhe India abstenuan./BBC
