Beqir Sina – New York
A është kjo zgjidhja?
NEW YORK: (Shtypi amerikan 25 tetor 2025)-Në dy muajt e fundit, Shtetet e Bashkuara kanë vendosur një forcë të madhe ushtarake në Gjirin e Karaibe, përfshirë anije luftarake, avionë luftarakë, bombardues, marinsa, dronë dhe avionë zbulimi. Kjo është prania më e madhe ushtarake në rajon prej dekadash. Bombarduesit B-52 kanë kryer “demonstrime sulmesh” pranë bregdetit të Venezuelës.
Presidenti Donald Trump ka autorizuar operacione të CIA-së në Venezuelë, ndërsa aeroplanmbajtësja më e madhe në botë, USS Gerald R. Ford, po dërgohet atje.
Por, a është kjo një luftë kundër drogës, apo një përpjekje për të rrëzuar Presidentin Nicolás Maduro?
SHBA-ja ka raportuar se ka vrarë dhjetëra persona në sulme ndaj anijeve të vogla venezueliane, të cilat i akuzon për transport “narkotikësh” dhe “narco-terroristësh”, pa paraqitur prova të qarta apo detaje për viktimat. Këto sulme, të nisura më 2 shtator 2025, kanë shkaktuar të paktën 37 të vdekur, sipas vlerësimeve të AFP-së bazuar në shifrat amerikane.
Ato kanë nxitur kritika rajonale, me ekspertët që vënë në dyshim ligjshmërinë e forcës vdekjeprurëse në ujëra ndërkombëtare.
“Kjo ka të bëjë me ndryshimin e regjimit. Ndoshta nuk planifikojnë ndërhyrje ushtarake, por synojnë të sinjalizojnë,” thotë Dr. Christopher Sabatini nga think tank-u Chatham House.
Ai sugjeron se ky grumbullim ushtarak synon të frikësojë ushtrinë venezueliane dhe rrethin e Maduro-s për të vepruar kundër tij.
Shpërblimi 50 milionë dollarësh: testimi i besnikërisë
Administrata amerikane, sidomos Sekretari i Shtetit Marco Rubio, ka shprehur qartë dëshirën për largimin e Maduro-s, të cilin e quan “diktator të tmerrshëm”. SHBA-ja nuk e njeh Maduro-n si president pas zgjedhjeve të kontestuara të 2024-ës, të cilat u konsideruan jo të lira dhe jo të ndershme nga bashkësia ndërkombëtare dhe opozita venezueliane.
Për të nxitur tradhti në rrethin e tij, SHBA-ja ka vendosur një shpërblim prej 50 milionë dollarësh për arrestimin e Maduro-s, por kjo nuk ka sjellë dezercione. “50 milionë dollarë janë të papërfillshme për elitën venezueliane,” thotë Jose Ignacio Hernández, profesor dhe bashkëpunëtor i lartë në CSIS.
Korrupsioni në një shtet të pasur me naftë si Venezuela gjeneron shuma shumë më të mëdha ish-kreu i Thesarit, Alejandro Andrade, fitoi 1 miliard dollarë nga ryshfetet para se të dënohej.
Analistët theksojnë se ushtria venezueliane është kyçe për çdo ndryshim regjimi, por ajo kërkon garanci imuniteti nga ndjekja penale për t’u kthyer kundër Maduro-s. “Ata mendojnë se janë të përfshirë në veprimtari kriminale,” shton Hernández.
Michael Albertus, profesor i shkencave politike në Universitetin e Çikagos, shton:
“Liderët autoritarë krijojnë mekanizma për të monitoruar dhe siguruar besnikërinë e rrethit të tyre, prandaj as 500 milionë dollarë nuk do t’i bindnin.”
Pse nuk është vetëm për drogën?
Trump e ka cilësuar këtë fushatë si luftë kundër trafikut të drogës, duke thënë se një anije e goditur më 16 tetor 2025 ishte “e mbushur me fentanil”. Por fentanili prodhohet kryesisht në Meksikë, jo në Amerikën e Jugut, dhe hyn në SHBA përmes kufirit jugor. “Nuk ka të bëjë me drogën,” thotë Sabatini. “Trump po përdor gjuhën e opozitës venezueliane për të paraqitur Maduro-n jo vetëm si diktator, por si kriminel.”
Që nga 2020, Departamenti i Drejtësisë ka akuzuar Maduro-n për drejtimin e një organizate trafiku droge, akuzë që ai e mohon. Raporti i DEA-s për 2025-ën tregon se 84% e kokainës në SHBA vjen nga Kolumbia, jo Venezuela, e cila shërben kryesisht si korridor tranziti. Sulmet amerikane në Karaibe, që nuk është një rrugë kryesore trafiku krahasuar me Paqësorin, forcojnë dyshimet se qëllimi është politik.
Reagimi i Venezuelës dhe Rusisë: Një lojë gjeopolitike
Maduro reagoi me një thirrje dramatike më 23 tetor 2025: “Jo luftë e çmendur, ju lutem! Po paqe përgjithmonë!” Kjo erdhi pas autorizimit të Trump-it për veprime të fshehta të CIA-së dhe sulmeve detare. Ai ka mobilizuar miliona milicianë dhe ka zhvilluar ushtrime ushtarake në Caracas, duke u mbështetur në 5,000 raketa anti-ajrore Igla-S ruse.
Ministri i Mbrojtjes, Vladimir Padrino, tha: “Ne e dimë që CIA është e pranishme, por çdo përpjekje e tyre do të dështojë.”
Rusia, një aleate e ngushtë e Venezuelës, ka reaguar me forcë.
Që nga epoka e Chávez-it, Moska ka investuar miliarda në armë dhe kredi, duke e kthyer Venezuelën në një bastion kundër SHBA-së. Më 5 tetor 2025, Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov dënoi sulmet amerikane si “agresion të paprovokuar” që rrezikon stabilitetin rajonal. Rusia ka furnizuar Venezuelën me radarë, sisteme komunikimi dhe raketa anti-anije Kh-31 për stërvitjet “Sovereign Caribbean 2025”. Kjo mbështetje e bën Maduro-n të ndihet më i sigurt, por a është kjo një shenjë se Rusia po teston kufijtë e Trump-it, apo një përpjekje për të shpërqendruar SHBA-në nga Ukraina?
Historia, si vizita e flotës ruse në La Guaira në 2024, sugjeron se Moska mund të eskalojë me prani ushtarake nëse tensionet rriten.
Forcimi i fuqisë amerikane:
Pentagoni ka urdhëruar vendosjen e një grupi sulmi me USS Gerald R. Ford, shoqëruar nga shkatërrues raketash dhe anija MV Ocean Trader, e projektuar për misione të forcave speciale. Imazhet satelitore tregojnë anije pranë Trinidad dhe Tobagos, ndërsa avionë F-35 dhe dronë MQ-9 Reaper janë vërejtur në Portoriko.
BBC Verify ka gjurmuar tre bombardues B-52 dhe avionë spiunë P-8 Poseidon, që kryen fluturime pranë Venezuelës. Analistët ushtarakë theksojnë se një forcë kaq e madhe tejkalon nevojat për ndërprerjen e trafikut të drogës, duke sugjeruar një qëllim më të gjerë.
CIA-ja dhe operacionet e shehta:
Kur u pyet nëse CIA-ja ka autoritet për të eliminuar Maduro-n, Trump shmangu përgjigjen, duke thënë se do të ishte “e tmerrshme” të komentonte. Por ai përmendi mundësinë e “operacioneve tokësore”. Ned Price, ish-analist i CIA-së, shpjegon se veprimet e fshehta mund të përfshijnë sabotazh, financim të opozitës, apo edhe rrëzimin e regjimit.
“Nuk ka laboratorë droge për të shkatërruar në Venezuelë, por ka pista ajrore dhe porte që mund të synohen,” thotë Sabatini.
Një sulm në kazerma ushtarake ose një operacion “thyeje dhe kapje” për të arrestuar Maduro-n janë mundësi reale, por pyetja është: a do të funksionojë kjo për të nxitur dezercione, apo do të forcojë qëndresën e Maduro-s?
Situata me Kolumbinë
Tensionet janë rritur edhe me Kolumbinë, prodhuesen kryesore të kokainës. Trump e quajti Presidentin Gustavo Petro “kreun e paligjshëm të drogës” dhe në tetor 2025 ndërpreu ndihmën amerikane (377 milionë dollarë në vit) dhe vendosi tarifa të reja, pas një sulmi ku Petro akuzoi SHBA-në për vrasjen e një peshkatari të pafajshëm. Petro ka kritikuar Trump-in si “të vrazhdë” dhe ka kërkuar mbështetje ndërkombëtare.
Sanksionet ndaj tij dhe zyrtarëve të tjerë kolumbianë ngrenë pyetjen: a do të dobësojë kjo luftën kundër karteleve, apo do të krijojë një vakum që përkeqëson problemin?
A është kjo zgjidhja?
Sulmet detare, operacionet e CIA-së dhe sanksionet mund të duken si veprime të forta, por trafiku i drogës buron nga varfëria dhe korrupsioni, jo vetëm nga anijet. Ekspertët thonë se sulmet në Karaibe nuk ndikojnë në rrugët kryesore të trafikut përmes Meksikës.
Maduro pretendon se SHBA-ja synon naftën venezueliane, jo drogën, dhe se kjo është një luftë për rrëzimin e tij.
Rusia, me mbështetjen e saj ushtarake, e bën situatën më komplekse, duke rrezikuar një “Krizë Kubane 2.0” nëse tensionet eskalohen.
Amerikanët shpresojnë se kjo qasje do të zgjidhë krizën e opioideve, por alternativa si ndihma për zhvillim apo traktatet ndërkombëtare mund të jenë më efektive. Historia e “Luftës kundër Drogës” të viteve 1980 tregon se forca ushtarake rrallë zgjidh problemet e rrënjosura.
