Që kur Donald Trump filloi mandatin e tij të dytë, ai ka ushtruar presion në rritje mbi shumë vende të Amerikës Latine, përfshirë aleatët e SHBA-së. Dhe natyra në dukje e rastësishme e sulmeve të tij po ngre pyetje rreth motiveve të tij.
Presidenti amerikan ka vendosur tarifa prej 25% për mallrat nga Meksika, partneri më i madh tregtar i SHBA-së. Ai ka kërcënuar të sekuestrojë Kanalin e Panamasë dhe ka kryer dëbime masive të latino-amerikanëve. Ai është përpjekur të përdorë tarifa ndëshkuese prej 50% për importet braziliane, në një përpjekje për të ndikuar në rezultatin e gjyqit të ish-presidentit të Brazilit dhe aleatit të Trump, Jair Bolsonaro.
Ushtria amerikane ka rritur ndjeshëm praninë e saj në Karaibet jugore, duke vendosur 10,000 trupa dhe anije luftarake e avionë të shumtë. Ajo ka goditur të paktën 7 anije venezueliane që Trump pretendoi se po trafikonin drogë, pa ofruar prova. Të paktën 32 persona janë vrarë deri të premten.
Trump ka kritikuar ashpër diktatorin venezuelian Nicolás Maduro dhe ka pranuar se ka autorizuar operacione të fshehta të CIA-s kundër tij.
Trump përshkallëzoi armiqësinë e tij me Kolumbinë, një nga aleatët më të ngushtë të Amerikës, duke shkurtuar ndihmat dhe duke rritur tarifat mbi eksportet e saj sepse “nuk bën asgjë për të ndaluar” prodhimin e kokainës. Trump e quajti presidentin kolumbian Gustavo Petro një “udhëheqës të paligjshëm të drogës”, pasi Petro akuzoi SHBA-në për kryerjen e “vrasjes” në Karaibe. Ai paralajmëroi se Petro “më mirë t’i mbyllë” operacionet e drogës ose SHBA-ja do t’i “mbyllte ato për të”.
Reagimet
Një “ankim që dëgjohet shpesh nga Amerika Latine ” është se SHBA-të “i kanë kushtuar vëmendje të pamjaftueshme rajonit”, tha Qendra për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare. Por tani Trump i ka kushtuar “më shumë vëmendje në 9 muaj sesa shumë administrata të kaluara të secilës parti që nga Lufta e Ftohtë” dhe ato vende mund të “pendohen që morën atë që dëshironin”.
Ndryshimi i SHBA-së rrjedh nga frika se, për një kohë shumë të gjatë, ajo i ka dhënë përparësi projektimit të fuqisë dhe policimit të pikave të nxehta globale në vend të kujdesit për ‘fqinjësinë e saj të përbashkët’. Kjo e ka çuar Kinën të ‘zgjerojë ndikimin e saj’ në rajon dhe ka lejuar që krimi i organizuar, trafikimi i drogës dhe migracioni të ‘kërcënojnë sigurinë e SHBA-së’. Në përgjigje, Trump “duket se po miraton një ‘Doktrinë Monroe 2.0′”: braktis iniciativat e fuqisë së butë në favor të kërcënimit (ose vendosjes) së forcës ushtarake, ndërsa “mbështetet në shtrëngimin ekonomik” në formën e tarifave.
Problemi është se tarifat dhe ulja e “nivele tashmë të reduktuara” të zhvillimit dhe ndihmës amerikane për Kolumbinë do ta “bëjnë më të vështirë” për Bogotën të luftojë tregtinë e kokainës, tha Keith Johnson në Foreign Policy.
Kolumbia është, deri tani, burimi kryesor i kokainës në SHBA dhe, historikisht, “pjesa më e madhe” e ndihmës amerikane “ka ardhur në formën e mbështetjes kundër narkotikëve dhe zbatimit të ligjit”.
“Nëse SHBA-të do të ishin vërtet të interesuara në luftimin e trafikut të drogës, gjëja e fundit që do të bënin do të ishte të armiqësonin ushtrinë e vetme në rajon” të aftë për të luftuar trafikantët e drogës, i tha Johnson-it Elizabeth Dickinson, analiste e lartë e Kolumbisë në Grupin Ndërkombëtar të Krizave.
Asetet ushtarake amerikane në Karaibe “nuk janë shumë të dobishme” në luftën kundër tregtisë së drogës, tha komentatori i çështjeve të jashtme të The Guardian, Simon Tisdall, veçanërisht nëse fokusi i tyre është në Venezuelë, përmes së cilës vetëm sasi të vogla kokaine trafikohen në Amerikë. Pra, çfarë po bën Trump këtu?
Presidenti Maduro pretendon se Shtëpia e Bardhë po përpiqet të “imponojë me forcë ndryshimin e regjimit” në vendin e tij dhe po zhvillon “luftë të pashpallur”. Analistët sugjerojnë se Trump “lakmon burimet e bollshme të naftës, gazit dhe mineraleve të Venezuelës”. Dhe ka një aspekt personal: Marco Rubio është “një kritik i hershëm i sundimtarëve të krahut të majtë në Kubë dhe Nikaragua”. Për të, Maduro është “punë e papërfunduar”. Por, duke pasur parasysh “gabimet e pafat të Trump në çështje të tjera kyçe të jashtme”, shpjegimi më i mundshëm është se “ai nuk ka idenë se çfarë po bën, në Venezuelë apo në Amerikën Latine në tërësi”. Nuk ka asnjë plan.
Çfarë vjen më pas?
Amerika është partneri më i madh tregtar i Kolumbisë, kështu që kërcënimet e Trump për tarifa të mëtejshme kanë “njëfarë ndikimi potencial”, tha Johnson për Foreign Policy. Por “dhimbja do të ndihet po aq shumë nga konsumatorët amerikanë sa edhe nga eksportuesit kolumbianë”.
Në Venezuelë, administrata Trump mendon se “fushata kundër Maduros po funksionon” dhe se rritja e presionit ushtarak amerikan do ta bindë udhëheqësin venezuelian “se ai nuk mund të qëndrojë në pushtet”, shkruan The Wall Street Journal. “Ideja është ta bëjmë atë aq të mjerë sa të largohet”, tha një zyrtar i lartë i administratës. Por, larg dobësimit të Maduros, kjo mund të “arrijë pikërisht të kundërtën”, tha Tisdall në The Guardian. Maduro po e përdor krizën për të rritur kontrollin e tij mbi pushtetin.
Më gjerësisht, “ngacmimi i vendeve të tjera të Amerikës Latine me prirje të majta nga Trump”, përfshirë Kolumbinë dhe Brazilin, dhe “mbështetja e tij arrogante për populistët e krahut të djathtë në Argjentinë dhe El Salvador”, po “nxit një reagim të ashpër rajonal”. Përpjekjet e Trump për të “ripërsëritur rolin e policit të lagjes së Amerikës Latine” janë në fund të fundit “vetë-shkatërruese”.
Në planin afatgjatë, “fituesja e madhe” do të jetë Kina. /Përshtatur nga The Week/
