nga Prof. Hasan Bello
Gjatë më shumë se një dekade Tirana zyrtare ka ndërtuar një politikë të ndërlikuar dhe shpesh kontradiktore ndaj Kosovës. Në diskursin publik, qeveria shqiptare është paraqitur si mbështetëse e flaktë e integrimit rajonal dhe bashkëpunimit mes Tiranës dhe Prishtinës. Megjithatë, në praktikë, marrëdhëniet ndërmjet dy qeverive kanë kaluar periudha tensionesh, dyshimesh dhe moskoordinimi të dukshëm.
Në nivel simbolik, Tirana zyrtare ka përdorur shpesh gjuhën e “bashkimit” dhe të “vëllazërisë kombëtare”. Por në plan konkret, qëndrimet e saj politike kanë pasur shpesh tone neutrale apo edhe të ftohta në momentet kur Kosova ka pasur nevojë për mbështetje të qartë. Kjo është vënë re në rastet kur Serbia ka ndërmarrë fushata kundër njohjeve të Kosovës apo ka nxitur tensione në veri të vendit. Tirana zyrtare, në vend të reagimeve të forta diplomatike, ka preferuar të ruajë një qasje “tolerante” dhe “balancuese”.
Një element kyç i debatit është marrëdhënia e afërt mes Ramës dhe presidentit serb Aleksandar Vučić. Kryeministri shqiptar e ka paraqitur këtë raport si nevojë për paqe dhe bashkëpunim ekonomik në Ballkan, por për Prishtinën dhe një pjesë të opinionit shqiptar, kjo afërsi ka krijuar perceptimin e neutralitetit të padrejtë të Shqipërisë në një konflikt ku ndarja mes agresorit dhe viktimës është historikisht e qartë.
Nisma “Ballkani i Hapur”, e promovuar nga Rama si projekt ekonomik dhe integrues, përbën kulmin e kësaj politike të dyfishtë. Ndërsa Shqipëria, Serbia dhe Maqedonia e Veriut e mbështetën iniciativën, Kosova e refuzoi me arsyetimin se ajo mund të shërbejë si mekanizëm për të rikthyer ndikimin serb në rajon. Pavarësisht kundërshtimeve nga institucionet e Prishtinës, Rama vazhdoi ta mbrojë nismën, duke e paraqitur si “rrugë drejt paqes dhe zhvillimit”, çka forcoi perceptimin se interesat rajonale po vendoseshin mbi ato kombëtare.
Marrëdhëniet mes Ramës dhe kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti, kanë qenë të tensionuara. Të dy kanë vizione të ndryshme për raportin Shqipëri–Kosovë: Kurti kërkon një politikë të unifikuar shqiptare në arenën ndërkombëtare, ndërsa Rama synon të ruajë një rol ndërmjetësues rajonal. Përplasja mes këtyre qasjeve ka dëmtuar koordinimin strategjik dhe ka lënë përshtypjen se Tirana dhe Prishtina nuk flasin me një zë, edhe për çështje madhore kombëtare.
Përtej deklaratave të përbashkëta dhe samiteve periodike, rezultatet praktike të bashkëpunimit Shqipëri–Kosovë kanë qenë të pakta. Projektet infrastrukturore, ekonomike dhe kulturore shpesh kanë mbetur në letër. Në arenën ndërkombëtare, Shqipëria nuk ka ushtruar ndikim të mjaftueshëm për të mbështetur Kosovën në organizata ku ajo është përjashtuar, si UNESCO apo Interpol.
Politika e qeverisë Rama ndaj Kosovës është karakterizuar nga mospërputhja mes diskursit politik dhe realitetit diplomatik. Nga njëra anë, Shqipëria deklaron mbështetje të plotë për Kosovën; nga ana tjetër, qëndrimet dhe nismat e saj shpesh nuk reflektojnë prioritetet strategjike të Prishtinës. Në këtë kuptim, gjithçka luhatet mes premtimeve të pambajtura dhe hipokrizisë.
