Që burimet e deri tanishme të rritjes janë drejt shterimit, kjo është bërë e ditur prej disa vitesh.
Që vendit i duhet një model i ri që do ta riorientonte drejt një zhvillimi të qëndrueshëm ekonomiko financiar, edhe kjo nuk është më një sekret.
Por, ajo që po mungon janë përpjekjet për një strategji gjithëpërfshirëse afatgjatë, me angazhim mes institucioneve politikëbërëse, ekspertëve, bizneseve, grupeve të interesit për të përcaktuar se cilat do të jenë prioritetet në afatin e mesëm dhe të gjatë, si mund të zhvillohen ato, ku dhe si mund të ndërhyjë qeveria, si do të integrohen politikat e ndryshme zhvillimore me këto përparësi e kështu me radhë.
Me dobësitë strukturore aktuale, Shqipëria duket tepër larg tendencës globale, që po promovon një zhvillim të qëndrueshëm, që plotëson nevojat e së tashmes, pa kompromentuar aftësitë e brezave që vijnë, për të plotësuar nevojat e tyre, ndërsa promovon uljen e varfërisë, rritjen e punësimit dhe përdorimin më të drejtë të burimeve , por………
Dobësitë strukturore, si eksportet e padiversifikuara dhe me vlerë të ulët të shtuar, mungesa e kompanive të sofistikuara, duhet të kthehen në avantazhe përmes vizionit afatgjatë.
Si një shoqëri konsumi, Shqipëria e ka të bazuar ekonominë e saj tek aktivitetet e shërbimeve dhe të turizmit.
Pavarësisht zhvillimit spontan të deritanishëm, vendi i ka të gjitha shanset për t’u kthyer në rrugë të mbarë dhe të shfrytëzojë përparësitë krahasuese që i ka falur natyra (klimën, pasuritë natyrore, pozicionin gjeografik) dhe ato njerëzore (forcën e arsimuar dhe me njohje të gjuhëve të huaja, dhe vullnetin e sipërmarjes).
Shqipëria ka mundësi të zhvillojë eksportin e shërbimeve të Teknologjisë së Informacionit ne rrugen e duhur, shërbimet e të cilave janë më të paguarat.
Vendet e rajonit po injektojnë në ekonomitë e tyre miliona euro nga zhvillimi i eksportit të shërbimeve të IT, por Shqipëria ende mbetet e nënzhvilluar edhe në këtë aspekt, për shkak të trupës së kufizuar të burimeve njerëzore që iu duhen gjigantëve botërorë të IT–së.
Bujqësia, e lënë pas dore, është kthyer sërish në vëmendje të sipërmarrjeve dhe duhet të tërheq investime të shumta, por ka nevojë për orientim dhe investime drejt ciklit të mbyllur, ku mbështetja e shtetit mbetet parësore.
Infrastruktura dhe energjia duhet mbeten prioritete të përhershme strategjike që mund ta kthejë vendin në një nyje rajonale
Kush ka udhëtuar nëpër Shqipëri, ka parë parcelat e ngushta të tokës, një të mbjellë me grurë dhe një me domate, diku 100 metra me perime dhe ngjitur një parcelë djerrë. E gjithë kjo sepse vendi aktualisht mbi 600 mijë ferma të vogla, sipërfaqja e të cilave, në një mesatare të përgjithshme, nuk i kalon disa hektarë.
Pronësia mbi tokën mbetet edhe një nga shkaqet pse bujqësia është një sektor që ka vuajtur mungesën sistematike të kreditimit nga bankat.
E megjithatë, të gjithë i kanë drejtuar sytë sërish nga bujqësia, që vlerësohet si një nga sektorët më potencialë dhe sektori i të ardhmes së konsumit vendas dhe rajonal.
Perspektiva e bujqësisë shqiptare është e ndriçuar, por në të njëjtën kohë problemet e shtuara për zgjidhje janë të shumta dhe komplekse. “Unë do të dalloja elemente të rëndësishme që, nëse adresohen suksesshëm, kanë shansin të bëjnë diferencë të madhe. Shqipëria meriton një paketë më të mirë ligjore mbi tokën bujqësore dhe ligjin mbi kooperativat ose shoqatat bujqësore.
Shqipëria duhet të përcaktojë modelin e saj bujqësor si dhe duhet të zhvillojë politika afatgjata mbështetjeje të ekuilibruar midis modeleve mikse të zhvillimit të fermave,
Natyra, me më shumë se 260 ditë me diell në vit dhe pozicioni i favorshëm gjeografik i japin Shqipërisë avantazhe unike krahasuese në rajon, që mund të shfrytëzohen me pak investime dhe shumë zgjuarsi për zhvillimin e segmenteve të veçanta.
Tranziti
Shqipëria ofron një mundësi shumë oportune komunikimi mallrash mes Lindjes dhe Perëndimit, Jugut të pasur me lëndë të para dhe Veriut me produktet e gatshme. Shqipëria mund të bëhet një nyje universale transiti, që do të thotë që të ketë vëllime portuale trajtimi mallrash të paktën 500-1000 herë më të madh nga çka aktualisht.
Klasterat nuk dalin nga moda asnjere.
Klasteri është një dukuri ku firmat nga e njëjta industri mblidhen së bashku në një territor të afërt.
Shpjegimi për klasterin si një mënyrë që kompanitë e vogla të gëzojnë disa nga përparësitë e ekonomisë së shkallës, zakonisht të rezervuar për bizneset e mëdha. Një territor i izoluar i papërdorur është zonë ku nxitësit e shumtë qeveritarë mund të sjellin përfitime të menjëhershme për një kompani të re, por, në një afat më të gjatë, kompania e re mund të kishte më shumë përparësi nëse do të ngjishej në një zonë të shtrenjtë të pasurive të paluajtshme urbane, në afërsi të madhe me një numër domethënës të konkurrentëve të saj.
Në disa raste, shërbimet ndihmëse që krijohen e rriten për t’u shërbyer klasterave industrialë kanë mbetur në pozicion dhe janë zhvilluar në industri të reja shumë kohë pasi klientët e tyre origjinalë të industrisë ishin zhdukur, dhe kjo edhe pse shume nuk e kuptojne do te ishte nje prioritet per Shqiperine e te ardhmes.
