Një artikull i fundit kritik ka vënë në qendër të vëmendjes Alexander (Alex) Sorosin – djalin trashëgimtar të Open Society Foundations (OSF). Profilizimi i publikuar së fundmi nënvizon se prirja e Alex-it për t’u shfaqur me politikanë të fuqishëm – “mbledhja e ‘objekteve vezulluese’ në formën e fotove me figura me influence – po i vë në siklet vetë njerëzit brenda fondacionit  . Me fjalë të tjera, disa zëra nga rrjeti Soros dyshojnë se ekspozimi publik i trashëgimtarit mund të dëmtojë “brand”-in e familjes. Nga ana tjetër, OSF-ja ka reaguar duke akuzuar New York Post-in (që përcolli këto kritika) se “vazhdon praktikën e përzierjes së shtrembërimeve dhe aludimeve të pabaza” në sulmet ndaj George dhe Alex Soros . Këto debate shpërthejnë në një moment tranzicioni për perandorinë filantropike Soros: vetë fondacioni njoftoi një “ridizenjim” strategjik dhe planifikon të kufizojë veprimtarinë e tij në Evropë që nga viti 2024 . Shumë përfitues të granteve Soros në rajon kanë shprehur frikën se do ta kenë të vështirë pa mbështetjen e tij, sidomos në kushtet e një rritjeje të autoritarizmit në vendet e tyre .
Lidhjet e Ramës me rrjetin Soros: familjarë, miq dhe bashkëpunëtorë
Kryeministri shqiptar Edi Rama nuk e ka fshehur kurrë afrimitetin e tij me filozofinë dhe rrjetin e Soros-it. Ai e ka pranuar hapur ndikimin e ideve të George Soros në formimin e bindjeve të veta politike . Miqësia personale është po aq evidente: Rama gëzon prej vitesh favorin e plakut Soros – në shtator 2013 ai ishte i ftuar special në dasmën e tretë të miliarderit, një fakt që u vu në dukje edhe nga media prestigjioze ndërkombëtare . Kjo afërsi familjare vazhdon edhe me brezin e dytë: Alex Soros e ka quajtur publikisht Ramën “vëlla” dhe është takuar shpesh me të, duke postuar foto bashkë në evente ndërkombëtare si Forumet e Paqes në Paris . Përtej raporteve personale, Rama ka pasur lidhje institucionale me rrjetin OSF edhe përmes familjarëve e bashkëpunëtorëve të tij më të ngushtë. Një shembull domethënës është Delina Fico – ish-bashkëshortja e Ramës – e cila ka shërbyer si drejtuese (kryetare bordi) e Fondacionit Soros në Shqipëri (OSFA) . Po ashtu, që kur Rama mori drejtimin e Partisë Socialiste (2005) e deri më sot si kryeministër, rreth tij janë rreshtuar figura që vijnë nga organizata të financuara ose mbështetura nga Soros. Nuk është rastësi që Erion Veliaj – sot kryebashkiak i Tiranës dhe një nga aleatët kryesorë të Ramës – e filloi karrierën si lider i një lëvizjeje rinore të financuar nga OSF  . Edhe ministra e zyrtarë të tjerë të lartë të kabinetit Rama kanë pasur role në projekte të Soros-it: p.sh. Milva Ekonomi e Englantina Gjermeni kanë qenë anëtare bordi në fondacionin Soros, Mirela Kumbaro drejtoi programe të OSF, ndërsa Elisa Spiropali doli nga lëvizja rinore MJAFT (e mbështetur nga Soros) . Këto janë veç disa shembuj – ndër vite, OSF-ja ka dhënë plot 9200 grante në Shqipëri, duke prekur pothuajse çdo sektor e kah politik .
Sfida politike: kur aleanca me Soros bëhet shpatë me dy teha
Zhvillimet e fundit në kampin Soros e vendosin Ramën në një pozitë delikate dhe me sfida të dyfishta. Nga njëra anë, çdo tronditje a tërheqje e rrjetit OSF – qoftë financiare apo morale – mund ta privojë Ramën nga një aleat i fuqishëm në prapaskenë. Fondacioni Soros ka qenë mbështetës i reformave kyçe në Shqipëri (si reforma në drejtësi  ) dhe ka kontribuar në fuqizimin e shoqërisë civile, prej nga Rama dhe qeveria e tij kanë përfituar legjitimitet dhe ekspertizë. Nëse Alex Soros, drejtuesi i ri, has vështirësi apo zgjedh të spostojë fokusin e OSF larg Ballkanit, Rama rrezikon të humbasë këtë mbështetje informale në arenën ndërkombëtare. Nga ana tjetër, lidhja e ngushtë me Soros mund të kthehet në municion për kundërshtarët e tij të brendshëm. Në fakt, opozitarët e akuzojnë shpesh Ramën si “i preferuari i Sorosit” dhe pretendojnë se ai ka përdorur ndikimin e rrjetit për të forcuar pushtetin e vet – akuzë që Rama e hedh poshtë si teori konspirative. Ironikisht, shumë prej atyre kritikëve vetë kanë pasur përfitime nga rrjeti Soros në të shkuarën  . Në 28 vite prani të OSF në Shqipëri, është vështirë të gjesh një forcë politike pa krijuar lidhje në një moment me fondacionin Soros . Edhe disa figurat që sot bëjnë opozitën e ashpër ndaj tij, dikur kanë punuar për OSF-në ose janë paguar prej saj – si rasti i avokatit Altin Goxhaj, sot kritik i zëshëm i Soros-it, por që vite më parë ishte pjesë e projekteve të financuara prej tij  . Kjo ndërthurje e pazakontë bën që sulmet ndaj Ramës për lidhjet me Soros-in të kenë një efekt të kufizuar, pasi publiku e di se rrjeti i Soros-it ka depërtuar në të gjitha krahët politikë. Megjithatë, perceptimi i “aleancës Soros” si një elitë globale e shkëputur, sidomos pas kritikave ndaj Alex-it për jetën luksoze dhe lidhjet e tij me politikanë të lartë  , mund ta vendosë Ramën në pozitë mbrojtëse. Ai mund të detyrohet të balancojë mes mirënjohjes për mbështetjen që OSF i ka dhënë reformave dhe nevojës për t’u distancuar nga polemikat që po e rrethojnë këtë rrjet. Në këtë kuptim, “vëllazëria” me familjen Soros kthehet në një shpatë me dy teha: i ka sjellë benefite të mëdha Ramës në arenën vendase dhe ndërkombëtare, por tani po i paraqet edhe sprova të reja politike. Si do të reagojë Rama nëse fryma kundër Soros-it fuqizohet, mbetet për t’u parë – por është e qartë që ndryshimet në perandorinë Soros do të ndiqen me kujdes në zyrën e kryeministrit shqiptar.
