E themeluar në Hangzhou, një nga qendrat financiare më të ngarkuara në Republikën Popullore të Kinës, DeepSeek (fjalë për fjalë: “kërko thellë”) është start-up që po i bën njerëzit të flasin për të në të gjithë botën, shkruan focus.it.
Krijuar në vitin 2023 nga i riu Liang Wenfeng aplikacioni është me pak fjalë ChatGPT kineze, pra me një performancë të ngjashme.
Por pas bumit të shkarkimeve në javët e fundit dhe rrëzimit që rezultoi në stoqet e teknologjisë në SHBA, OpenAI dhe Microsoft kanë akuzuar DeepSeek për plagjiaturë të ChatGPT në shkelje të hapur të licencave të përdorimit të softuerit.
Aplikacioni kinez më pas u zhduk papritur nga dyqanet dixhitale. Le të përpiqemi të kuptojmë, në detaje, se si shkoi.
Suksesi i DeepSeek erdhi shumë shpejt me prezantimin e aplikacionit të tij falas në vjeshtën e vitit 2024. Brenda disa muajsh, chatbot ishte ngjitur në tabelat globale të shkarkimeve, duke arritur vendin e parë në Apple Store dhe Google Play Store.
Kombinimi i efektivitetit, lehtësisë së përdorimit dhe aksesueshmërisë, por mbi të gjitha kostoja e tij pothuajse zero ai fitoi mbi përdoruesit e të gjitha llojeve, nga publiku i gjerë te zhvilluesit.
Transparenca e kodit ka tërhequr edhe interesin e komunitetit të teknologjisë, i cili ka nisur të kontribuojë në përmirësimin e modelit. Platforma mbështet dy gjuhë, anglisht dhe kinezisht, dhe dallohet për aftësinë e saj për të zgjidhur probleme komplekse dhe për të shkruar tekste, duke shmangur tema të ndjeshme politikisht.
Ishte pikërisht censura politike që shkaktoi çarjen e parë të madhe në botën “perfekte” të DeepSeek.
Në fakt, aplikacioni balenë (një simbol i zgjedhur për të përfaqësuar thellësinë dhe gjerësinë e njohurive) shmang tema të ndjeshme politikisht, si masakra e Sheshit Tiananmen, një temë që ka ndezur debate të ndezura veçanërisht në botën perëndimore.
Ka përdorues të panumërt që janë përpjekur të diskutojnë tema të ndjeshme me chatbot ditët e fundit, duke përshkruar më vonë përvojën e tyre në mediat sociale dhe duke demonstruar lehtësisht se AI ishte trajnuar për të devijuar bisedën nëse nuk ishte e përshtatshme.
Dhe ndërsa shumë analistë besojnë se kjo autocensurë përfaqëson një kufizim të brendshëm të modelit kinez, të tjerë kanë theksuar se është pikërisht ky kompromis që e ka bërë aplikacionin të suksesshëm në tregun vendas: falas, por me disa kufizime.
Me rritjen e DeepSeek, efektet në treg nuk vonuan të vinin. Në janar 2025, aksionet e kompanive kryesore të AI si Nvidia dhe SoftBank pësuan rënie të mprehta, duke reflektuar shqetësimet e investitorëve për konkurrencën aziatike.
Qasja me burim të hapur të startup-it ka sfiduar modelet e krijuara të biznesit, duke ushtruar presion mbi kompanitë si OpenAI dhe Microsoft, të cilat mbështeten në sisteme të mbyllura dhe investime të mëdha në infrastrukturën cloud.
Investime që kanë arritur më shumë se 100 milionë dollarë për të zhvilluar versionin më të fundit të ChatGPT (një shumë e madhe në krahasim me operacionin DeepSeek, i cili filloi me një buxhet fillestar prej “vetëm” 5.6 milion dollarë).
Akuzat pë plagjaturë
Tensionet midis Kinës dhe Shteteve të Bashkuara u përshkallëzuan më pas më 29 janar, kur OpenAI dhe Microsoft akuzuan DeepSeek për përdorimin e modelit të tyre GPT si bazë për zhvillimin e chatbot-it.
Sipas dy gjigantëve, ajo do të kishte shfrytëzuar një grup të dhënash që rrjedh nga një sistem perëndimor, duke shkelur patentat dhe standardet ndërkombëtare, por kompania kineze ka mohuar akuzat për vjedhje të të dhënave, duke pretenduar se projekti i saj është zhvilluar brenda vendit falë përdorimit të çipave më të fundit të furnizuar nga Huawei.
Disa orë më vonë, në të njëjtën ditë, aplikacioni u zhduk papritur nga Apple dhe Google. Lëvizja, me sa duket e lidhur me thirrjet për përmbajtje nga autoritetet kineze, ka ngritur pyetje të reja në lidhje me kontrollin e fuqive mbi teknologjitë në zhvillim.
Ndërkohë, heqja ka nxitur spekulimet se së shpejti mund të bëhet sërish i disponueshëm në Evropë.
Ndjenja është se ky është vetëm fillimi i një historie që ka ende disa kapituj për të treguar, me qëllimin për të zbuluar se kush do të pushtojë lidershipin në sektori që përfaqëson të tashmen dhe mbi të gjitha të ardhmen e teknologjisë.
