Presidenti i Serbisë akuzohet për përfshirje në “safari snajperësh” në Sarajevë gjatë Luftës së Bosnjës, në të cilat të huaj të pasur dyshohet se paguan shuma të mëdha parash për të qëlluar mbi civilët. Aleksandar Vuçiç dyshohet se ka qenë i pranishëm në një nga pozicionet ushtarake mbi qytet nga ku thuhet se të huajt kanë paguar për të qëlluar banorët e tij gjatë rrethimit nga viti 1992 deri në vitin 1996.
Janë shfaqur gjithashtu pamje video që duket se e tregojnë atë si një të ri duke udhëtuar në një automjet me 4 rrota aktive, i cili kishte, në bagazhin e tij, një kafkë njerëzore me një helmetë blu paqeruajtëse të Kombeve të Bashkuara.
Pretendimet ndaj Vuçiç – të cilat ai i mohon me forcë – janë bërë nga Domagoj Margetic, një gazetar investigativ kroat.
Ai ka paraqitur një padi kundër presidentit serb te prokurorët italianë, të cilët tashmë po hetojnë akuzat se italianë, rusë dhe amerikanë morën pjesë në “safari snajperësh njerëzorë” gjatë konfliktit.
Margetic thotë: “E kam informuar zyrën e prokurorit publik për të gjitha njohuritë e mia në lidhje me lidhjen e Aleksandar Vuçiç me safarit njerëzore në Sarajevën e kohës së luftës. Kam bashkëngjitur të gjitha provat, materialet video, dokumentacionin fotografik, dokumentacionin audio dhe video, si dhe dokumentacionin mediatik të asaj kohe”.
Në parashtresën e tij, Margetic pretendon se Vuçiç ishte “anëtar i një njësie paraushtarake, nën kontrollin e Partisë Radikale Serbe nga Serbia, gjatë luftës në vitet 1992 dhe 1993”.
Njësia ishte “e stacionuar në një pozicion lufte… në varrezat hebraike në Sarajevë”, pohoi Margetiç. Varrezat u përdorën si pozicion snajperësh nga forcat serbe.
Më shumë se 10 000 njerëz u vranë nga bombardimet dhe të shtënat me snajper gjatë rrethimit të qytetit.
Margetiç pohoi më tej se informacioni “e vendos atë pa asnjë dyshim në kohën dhe vendin e këtyre krimeve”.
Ai solli pamje video nga viti 1993 të cilat, sipas tij, tregonin Vuçiç duke mbajtur një pushkë.
Mbështetësit e udhëheqësit serb i kanë hedhur poshtë pretendimet dhe thanë se objekti në pamje ishte një trekëmbësh kamerash televizive, të cilin Vuçiç e mbante sepse punonte si gazetar në atë kohë.
Vuçiç ka thënë se objekti ishte një çadër.
Prokurorët në Milano hapën hetimin e tyre pasi morën informacione që pretendonin se italianë të pasur ishin midis të huajve të pasur që kishin paguar për të qëlluar civilët boshnjakë, me një shpërblim të vendosur për gratë, fëmijët dhe burrat në uniformë.
“Turistët e luftës” dyshohet se u lejuan të qëllonin mbi civilët nga milicitë serbe të Bosnjës nën komandën e Radovan Karaxhiçit.
Suzana Vasiljeviç, një zëdhënëse e presidentit serb, i tha “The Telegraph”: “Pretendimet e paraqitura nga gazetari kroat Domagoj Margetiç përfaqësojnë një rast klasik të dezinformimit dashakeq, të ndërtuar me qëllim për të gërryer besueshmërinë institucionale të Republikës së Serbisë dhe presidentit të saj. Presidenti Vuçiç nuk mori pjesë në aktivitete luftarake, nuk përdori armë dhe nuk kishte asnjë rol në asnjë operacion lufte.”
Ajo shtoi se akuzat ishin “të motivuara politikisht” dhe një përpjekje për të “minuar reputacionin ndërkombëtar të Serbisë”.
Udhëheqësi serb i Bosnjës gjatë kohës së luftës Radovan Karaxhiç u dënua për krime lufte në vitin 2016 dhe po vuan dënimin e tij në një burg britanik.
Një dokumentar i quajtur “Sarajevo Safari”, i publikuar në vitin 2022 nga një regjisor slloven, bëri akuza të ngjashme për të huajt në “safarit e luftës në fundjavë”.
I pyetur në lidhje me videon e postuar së fundmi, e cila duket se tregon zotin Vuçiç me automjetin me kafkë, një burim serb tha se makina nuk i përkiste atij dhe se, gjithsesi, “makina të tilla ishin kudo në zonën e luftës”.
Pretendimet se të huaj të pasur udhëtuan në Sarajevë për “safari snajperësh” janë mbështetur nga një ish-diplomat italian.
Michael Giffoni, i cili ishte zëvendëskryetar i misionit diplomatik të Italisë në Sarajevë, pretendoi se sapo mbërriti në qytet në vitin 1994, iu tha: “E dini, po organizohen safari. Shumë njerëz të pasur po vijnë këtu – disa janë gjuetarë, të tjerë janë biznesmenë. Ushtria dhe paraushtarakët i çojnë ata në kodrat [mbi Sarajevë] dhe për këtë paguajnë”.
SISMI, një agjenci italiane e inteligjencës, u informua për turizmin e luftës dhe, në bashkëpunim me inteligjencën boshnjake, arriti të ndalonte mbërritjen e italianëve, i tha ai gazetës “La Repubblica”. “Agjencia identifikoi se kush po e organizonte të gjithë këtë gjë dhe e mbylli atë,” tha ai.
Megjithatë, autoritetet italiane nuk ishin në gjendje të identifikonin asnjë nga qytetarët e saj që dyshohet se morën pjesë në të shtënat e civilëve. “Nëse do të kishim pasur një emër, do t’i kishim ndjekur penalisht” – tha Giffoni.
Ekspertët e Ballkanit i kanë thënë “The Telegraph” se akuzat mund të jenë të vërteta, por duhen trajtuar me kujdes.
Dr. Helena Ivanov, nga grupi i ekspertëve Henry Jackson Society, thotë: “Shumë gjëra të tmerrshme ndodhën gjatë luftës, por pati edhe histori të tmerrshme që rezultuan të mos ishin të vërteta – pretendime se ekstremistët myslimanë hodhën foshnje serbe te luanët në një kopsht zoologjik, për shembull, ose se luftëtarët nga të tre anët bënë varëse nga gishtat e foshnjave.
“Historitë e rreme mund të qëndrojnë për një kohë të gjatë. Sa herë që ka një pretendim që është vërtet shpërthyes, si ai për safari me snajperë, ai duhet t’i nënshtrohet një hetimi të plotë dhe transparent. Nëse ka akuza të besueshme, atëherë ato duhet të hetohen.”
Videoja që duket se tregon Vuçiç me automjetin e zbukuruar me një kafkë u postua nga Prof. Jasmin Mujanovic, një ekspert i Ballkanit dhe autor.
Ai tha se kishte “prova në rritje… duke përfshirë dëshminë nga Gjykata Ndërkombëtare Penale për ish-Jugosllavinë, për ekzistencën e “safarive njerëzore” të kryera nga forcat nacionaliste serbe në emër të turistëve të pasur të huaj”.
Provat duhet të çojnë në hetime “në 4 ose 5 vende të ndryshme”, shtoi ai.
Prof. Mujanovic tha se akuzat ishin “të besueshme”, por paralajmëroi: “Ne gjithmonë duhet të kërkojmë që pretendimet e jashtëzakonshme të kenë prova të jashtëzakonshme”.
“Ato meritojnë të shqyrtohen më tej nga agjencitë policore italiane dhe të tjera ndërkombëtare. Në fakt, shpresohet që ato të gjenden si legjenda urbane, duke pasur parasysh tmerrin e nënkuptuar. Por nëse janë të vërteta, atëherë duhet të ngrihen akuza të forta penale kundër të gjithë atyre që janë përfshirë”, – shtoi ai. Marrë nga The Telegraph
