“La Repubblica” ka bërë një shkrim sa i përket emigracionit të Evropës Lindore, duke përmendur edhe Shqipërinë.
Në shkrim thuhet se teksa pritet që të kalojë dhe përfundojë periudha e pafund e pasluftës, gjithnjë e më shumë boshnjakë, serbë, shqiptarë dhe kroatë e kthejnë “faqen” duke emigruar.
Sipas OKB vetëm Guajana ka një përqindje më të lartë të banorëve jashtë vendit sesa Bosnja dhe Hercegovina dhe Shqipëria.
“Nëse kryeministri Edi Rama vazhdon të gëzojë mbështetjen e Bashkimit Europian, vetëm në pesë vitet e para të “mbretërimit” të tij 260 mijë shqiptarë emigruan në Europë. Dhe në vitin 2021 rifilloi fluksi me 42 mijë largime” thuhet ndër të tjera në shkrim.
Pjesë nga shkrimi i La Repubblica:
Sipas OKB, vetëm Guajana ka një përqindje më të lartë të banorëve jashtë vendit sesa Bosnja dhe Hercegovina dhe Shqipëria. Dhe diasporat ushqehen nga një fluks largimesh që, sipas Këshillit Rajonal të Bashkëpunimit të Sarajevës, bëri që popullsia në moshë pune të Ballkanit Perëndimor të ulet me mbi 400,000 nga viti 2016 në 2020. Popujt e ndarë nga gjithçka i bashkon dëshira për t’u larguar: qeveria e Beogradit ankohet se Serbia po humbet “një qytet në vit”, instituti statistikor vëzhgon me shqetësim se si popullsia ka rënë me 10 për qind në dhjetë vjet, në Bosnje Hercegovinë, Hulumtimi i Kombeve të Bashkuara zbulon se 72 për qind e të rinjve mendojnë se jetojnë në një vend “strukturalisht të korruptuar”, nga i cili pothuajse gjysma duan të largohen sa më shpejt të jetë e mundur.
Qindra mijëra i shpëtojnë varfërisë, korrupsionit, ndotjes. Dhe nëse dikur largoheshin kryesisht punëtorët, sot burra e gra, punëtorë e të diplomuar nisen: “Në vitet ’90 të rinjtë tanë u larguan plot shpresë për të ardhmen”, thotë Afrim Krasniqi, politolog në Universitetin e Tiranës. “Sot njerëzit emigrojnë sepse kanë humbur çdo shpresë në vendin e tyre”.
Parashikimet e OKB janë të pamëshirshme: Bosnja është e destinuar të humbasë 60 për qind të banorëve të saj në pesëdhjetë vitet e ardhshme, Shqipëria 66 për qind deri në fund të shekullit. Por nuk duhet të fokusohemi në dekada: “Në paralelet e mia në vitin 2010 kam pasur njëqind nxënës, sot dhjetë”, thotë Krasniqi. “Nga ana tjetër, kurset e mjekësisë dhe infermierisë janë mbushur me studentë që tashmë e kanë në xhep biletën e largimit: pesë mijë punonjës shëndetësorë shqiptarë janë punësuar vetëm në tre vitet e fundit dhe vetëm në Gjermani”. Agjencia Eurofound ka hetuar mirëqenien ekonomike të punëtorëve evropianë: 5 për qind e danezëve e kanë të vështirë të përballojnë bukën e gojës, por 69 për qind e shqiptarëve. Gjithçka kërkon arratisje.
Nëse kryeministri Edi Rama vazhdon të gëzojë mbështetjen e Bashkimit Europian, vetëm në pesë vitet e para të “mbretërimit” të tij 260 mijë shqiptarë emigruan në Europë. Dhe në vitin 2021 rifilloi fluksi me 42 mijë largime: “Rama pëlqehet sepse garanton stabilitet, por shqiptarët nuk dinë çfarë të bëjnë me stabilitetin”, komenton Krasniqi. “Sa i përket Evropës, ajo na paralajmëron për ndikimet ruse dhe kineze, por nuk bën asgjë për të kundërshtuar emigracionin: ajo duket e favorshme në eksodin e fuqisë sonë punëtore të kualifikuar”.
Pa mjekë
Ai i personelit shëndetësor është fluturim brenda fluturimit: në Kosovë diplomojnë 150 mjekë në vit, por largohen deri në 180. Pagat e ulëta dhe nepotizmi mundojnë si serbët ashtu edhe shqiptarët, me rezultat që vetëm në vitin 2019 thuajse 2 për qind e kosovarëve emigruan (sikur po largoheshin 1.200.000 italianë), ndërsa pas thyerjes së Covid-it i njëjti prag u tejkalua tashmë në vitin 2021.
Shifrat në Serbi janë më pak dramatike, ku, megjithatë, emigracioni jep kontributin e tij thelbësor në paralizën demografike: “Rënia e nivelit të lindjeve është për 10-15 përqind për shkak të flukseve migratore”, pohon Vladimir Nikitovic, demograf i Instituti i Shkencave Sociale në Beograd. Në vitin 2020, popullsia serbe ra nën shtatë milionë për herë të parë dhe çdo vit një bilanc negativ prej 15-20 mijë banorësh vërteton çekuilibrin mes serbëve nga Serbia që largohen dhe serbëve nga Bosnja dhe Kosova që ribashkohen për të studiuar ose punuar në Beograd: “Mesatarisht 50,000 serbë emigrojnë çdo vit, dhe jo vetëm për arsye ekonomike: punëtorët e thjeshtë kërkojnë mbi të gjitha paga më të mira, por të diplomuarit duan një mjedis më të barabartë dhe më pak të korruptuar”, shpjegon Nikitovic.
